Rekabet hukuku, işletmeler tarafından rekabete aykırı uygulamaların neden olduğu piyasa bozulmalarını önlemeyi amaçlayan düzenlemelerdir. Rekabet Hukukunun çalışma alanları:
- Birleşme ve Devralmalar; işletmelerin birbirleri ile birleşmesinin veya devralma yoluyla büyümenin serbest piyasada piyasa dinamiği haricinde tek tâbi olduğu denetim Rekabet Kurulunun denetimidir. Rekabet Kurulunun çıkarmış olduğu tebliğler doğrultusunda işletmeler birleşme ve devralmalar için Rekabet Kurulu’na başvuru yapmak zorundadırlar.
- Rekabeti Sınırlayıcı Anlaşma, Uyumlu Eylem ve Kararlar; Mal veya hizmetlerin alım ya da satım fiyatının, fiyatı oluşturan maliyet, kâr gibi unsurlar ile her türlü alım yahut satım şartlarının tespit edilmesi, Mal veya hizmet piyasalarının bölüşülmesi ile her türlü piyasa kaynaklarının veya unsurlarının paylaşılması ya da kontrolü, Mal veya hizmetin arz ya da talep miktarının kontrolü veya bunların piyasa dışında belirlenmesi, Rakip teşebbüslerin faaliyetlerinin zorlaştırılması, kısıtlanması veya piyasada faaliyet gösteren teşebbüslerin boykot ya da diğer davranışlarla piyasa dışına çıkartılması yahut piyasaya yeni gireceklerin engellenmesi, Münhasır bayilik hariç olmak üzere, eşit hak, yükümlülük ve edimler için eşit durumdaki kişilere farklı şartların uygulanması, Anlaşmanın niteliği veya ticarî teamüllere aykırı olarak, bir mal veya hizmet ile birlikte diğer mal veya hizmetin satın alınmasının zorunlu kılınması veya aracı teşebbüs durumundaki alıcıların talep ettiği bir malın ya da hizmetin diğer bir mal veya hizmetin de alıcı tarafından teşhiri şartına bağlanması ya da arz edilen bir mal veya hizmetin tekrar arzına ilişkin şartların ileri sürülmesi, yasak olup işletmelerin bu sınırlamalar dahilinde faaliyet göstermeleri zorunludur.
- Hâkim Durumun Kötüye Kullanılmaması; Hâkim durumda olan işletmelerin; ticarî faaliyet alanına başka bir teşebbüsün girmesine doğrudan veya dolaylı olarak engel olunması ya da rakiplerin piyasadaki faaliyetlerinin zorlaştırılmasını amaçlayan eylemler, eşit durumdaki alıcılara aynı ve eşit hak, yükümlülük ve edimler için farklı şartlar ileri sürerek, doğrudan veya dolaylı olarak ayırımcılık yapılması, bir mal veya hizmetle birlikte, diğer mal veya hizmetin satın alınmasını veya aracı teşebbüsler durumundaki alıcıların talep ettiği bir malın veya hizmetin, diğer bir mal veya hizmetin de alıcı tarafından teşhiri şartına bağlanması ya da satın alınan bir malın belirli bir fiyatın altında satılmaması gibi tekrar satış halinde alım satım şartlarına ilişkin sınırlamalar getirilmesi, belirli bir piyasadaki hâkimiyetin yaratmış olduğu finansal, teknolojik ve ticarî avantajlardan yararlanarak başka bir mal veya hizmet piyasasındaki rekabet koşullarını bozmayı amaçlayan eylemler, tüketicinin zararına olarak üretimin, pazarlamanın ya da teknik gelişmenin kısıtlanmasına yol açacak eylemler yapması yasaktır. Bu haller hâkim durumun kötüye kullanılması olarak düzenlenmiş olup işletmeler arası ilişkilerde bu düzenlemelere uyma zorunludur.
- Muafiyet; aşağıda sayacağımız şartların tamamının varlığı halinde, teşebbüsler arası anlaşma, uyumlu eylem ve teşebbüs birliği kararları ihlal sayılmayıp bunlara ilişkin Rekabet Kuruluna muafiyet başvurusu yapılmaktadır: Malların üretim veya dağıtımı ile hizmetlerin sunulmasında yeni gelişme ve iyileşmelerin ya da ekonomik veya teknik gelişmenin sağlanması, tüketicinin bundan yarar sağlaması, ilgili piyasanın önemli bir bölümünde rekabetin ortadan kalkmaması, rekabetin yukarıda sayılan amaçların elde edilmesi için zorunlu olandan fazla sınırlanmaması. Bu durumların belirlenmesinde düzenlemenin aradığı kriterlere uyma zorunludur.
- Menfi Tespit; teşebbüs veya teşebbüs birliklerinin başvurusu üzerine Rekabet Kurulu, elinde bulunan bilgiler çerçevesinde bir anlaşmanın, kararın, eylemin veya birleşme ve devralmanın, hâkim durumun kötüye kullanılması, rekabeti sınırlandırıcı uyumlu eylem veya birleşme devralmanın tekel oluşturmadığına gösteren bir menfî tespit belgesi verebilir. Rekabet Kurulu, bu belgenin düzenlenmesinden sonra Kararın alınmasına esas teşkil eden herhangi bir olayda değişiklik olması, Karara bağlanan şartların veya yükümlülüklerin yerine getirilmemesi, Kararın söz konusu anlaşma hakkında yanlış veya eksik bilgiye dayanarak verilmiş olması gerekçeleri ile görüşünden her zaman dönebilir. Ancak bu durumda taraflara Rekabet Kurulunun görüş değiştirmesine kadar geçen süre için cezaî müeyyide uygulanmaz. Menfi Tespit Belgesi başvurusunun hazırlık ve takip süreçleri ilgili mevzuat hükümlerine göre yapılmak zorundadır.